Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2017

Η ξεχωριστή περίπτωση του κυρίου Αβραάμ ή..."Έχετε ένα ευρώ;"



Ένα αναμνηστικό μνημόσυνο στον Αβραάμ Μιστίλογλου
    Του Ν. Φλεμετάκη 
Ναι,….. μπορεί να ήταν ζήτουλας ,όπως γράφτηκε σε βιβλία , αλλά όχι από εκείνους που σου λέγουν  « έχετε ένα ευρώ;»  και μετά τα σπαταλούν σε ασωτίες ή κάτι ανάλογο.
Δεν κάπνιζε, δεν έπινε οινοπνευματώδη. 
Έτρωγε για να ζει και όχι ζούσε για να τρώει.  Έκανε μια   διατροφική συντήρηση.
Ζούσε στο γηροκομείο του Αγίου Ιωάννου . Εκεί ποτέ δεν δημιούργησε κάποια δυσάρεστη κατάσταση ή να ενοχλήσει τους άλλους συγκατοίκους του ,κατά δήλωση των διοικούντων το ίδρυμα.  
Επισκέφτηκα το ίδρυμα αυτό αρκετές φορές, από διάφορες κοινωνικοπολιτισμικές  θέσεις,  για να περάσω μαζί με όλους τους  τρόφιμους  , κάποιες ώρες γνωριμίας,  χαράς, διασκέδασης , συζήτησης επί πάντων των επιστητών και για να δώσω μια  χαρούμενη νότα στη ζωή τους, ,μα τον Αβραμάκη ,όπως τον έλεγαν , δεν τον συνάντησα ποτέ εκεί. Στο δρόμο Ναι.
Εκεί συνάντησα  αρκετά γνωστά πρόσωπα  .Πρόσωπα που στην προγενέστερη νεαρή ηλικία τους ήταν ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΕΣ.
Η μοίρα όμως  άλλα γράφει για τον καθένα μας σε τούτη τη ζωή  γιατί «Έστιν ειμαρμένα πάντα» (δηλ.  οπωσδήποτε υπάρχουν πεπρωμένα)  όπως έλεγε  για την τύχη του ανθρώπου και ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος.
Ο Αβραμάκης  έφευγε κάθε πρωί από το γηροκομείο και γυρνούσε το μεσημέρι .
Περιφερόταν στην πόλη του Ηρακλείου και με εκείνη τη χαρακτηριστική του φωνή  ,που ακόμα αντηχεί στ αυτιά μου ,έλεγε στους διαβάτες  : «Έχετε ένα  euro;» , «Έχετε ένα  euro»;  Άλλοι του έδιναν, άλλοι τον κοίταζαν λοξά-λοξά, άλλοι τον ειρωνευόταν , άλλοι τον περιφρονούσαν, άλλοι περνούσαν αδιάφοροι στην παράκλησή του και οι τουρίστες σήκωναν τους ώμους τους μη γνωρίζοντας τι τους έλεγε .
Έτσι περνούσε  τις ημέρες του ,τριγυρνώντας  στη πόλη του Μεγάλου Κάστρου , ο Αβραάμ Μιστίλογλου .
 Ένας απλοϊκός , καλοκάγαθος ,ανεξίκακος και κατά κάποιον τρόπο διασκεδαστικός  ΑΝΘΡΩΠΟΣ .Και αν γύριζε ,κι αν σου ζητούσε κι αν σε παρακαλούσε ,πάντα το έκανε με το χαμόγελο και με τον ευγενικό τρόπο που ήταν μαθημένος στην ζωή του ,χωρίς ποτέ να δημιούργησε έστω και το παραμικρό ζήτημα ,όπως δημιουργούν άλλοι περιφερόμενοι στην πόλη  μας .
Γιατί είχεν ευγενική και ευαίσθητη ψυχή  στον πόνο των ανθρώπων . Και αν  όλοι ήξεραν τον εσωτερικό συναισθηματικό κόσμο του ΑΒΡΑΑΜ ΜΙΣΤΙΛΟΓΛΛΟΥ , θα τον κοίταζαν με αληθινή και χριστιανική  αγάπη ,αλτρουϊσμό και ανθρώπινη αξιοπρέπεια ,όπως ακριβώς ΕΚΕΙΝΟΣ  κοίταζε να αξιοποιήσει εκείνο  που σου ζητούσε και του το έδινες .Το  ένα euro !!!! .
Γιατί δεν σου το ζητούσε για ίδιον πλουτισμό ή ωφελιμισμό  αλλά να  πλουτίσει την ψυχή ενός παιδιού , να βοηθήσει έναν  ανήμπορο συνάνθρωπό  μας και να κάνει να χαμογελάσει το πικραμένο χείλη μιας πολυβασανισμένης  χήρας  μάνας, που δεν είχε την δυνατότητα να καλύψει τα έξοδα του παιδιού της , το οποίο  είχε τόση όρεξη να μάθει γράμματα ,να σπουδάσει για να ξεφύγει μια μέρα από την μιζέρια και την κακομοιριά της φτώχειας .
 Και όλα αυτά τα έκανε εφαρμόζοντας πιστά εκείνο που λέγει  Ο ΧΡΙΣΤΟΣ . «Μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου». Είχε κάτι  πολύ ξεχωριστό από πολλούς άλλους συνανθρώπους μας.
Έτσι  ,όντας πρόεδρος του Συλλόγου  Υποτροφιών και βραβεύσεων του Ροταριανού Ομίλου Ηρακλείου, διαπίστωσα προσωπικά την παραπάνω ρήση για αυτόν τον ξεχωριστό πολίτη και άνθρωπο.
Είχα δημοσιοποιήσει  δια της εφημερίδος  «ΠΑΤΡΙΣ»  ανακοίνωση σχετική με την προκήρυξη υποτροφιών για ασθενείς οικονομικά φοιτητές του Νομού Ηρακλείου.
Μετά από λίγες ήμερες έλαβα ένα τηλεφώνημα από μια κοινωνική λειτουργό ή οποία μου εδήλωσε ότι τηλεφωνεί από το Γηροκομείο  των Ιδρυμάτων Καλοκαιρινού, στον Αϊ Γιάννη, και με καλούσε να πάω για μία υπόθεση του Συλλόγου .
Πράγματι ,μετά από λίγη ώρα βρεθήκαμε στο γραφείο του Δ/ντή και μετά από τις απαραίτητες συστάσεις μου είπε η κοινωνική λειτουργός .
«Έχω  κάτι  για το σύλλογό σας» ,είπε και έφερε έναν φάκελο .
«Ανοίξτε τον»  μου είπε με πολύ ευγένεια και συγκίνηση .Πήρα τον φάκελο τον άνοιξα δειλά δειλά και έβγαλα από μέσα κάποια χρήματα .
 Πριν να ανοίξω το στόμα μου κάτι για να πώ, με πρόλαβε η κοινωνική λειτουργός και με πολύ συγκίνηση μου είπε . Αυτά τα χρήματα   είναι για τις υποτροφίες του Συλλόγου σας ,τις οποίες  δημοσιεύετε στην εφημερίδα για τους οικονομικά ασθενείς φοιτητές .  Μας τα παρέδωσε ένας Κύριος του Ιδρύματός μας  με τη ρητή εντολή να μην αναφερθεί το όνομά του .
Ομολογουμένως δεν μπόρεσα να κρατήσω  κάποιες σταγόνες των ματιών ,όπως και τώρα που το αναθυμούμαι , για την ευγενέστατη χειρονομία ,μα και για την παράκληση του τροφίμου να μην αναφερθεί το όνομά του .
Όμως, όπως είναι γνωστό, ο κάθε  συλλογικός  φορέας     τηρεί βιβλία και υποχρεούται στην επίδοση απόδειξης είσπραξης μικρού ή μεγάλου ποσού επί της οποίας αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του καταθέτη . Έτσι κι εγώ ,παρά τις έντονες αντιρρήσεις των διοικούντων και στην πρότασή μου να εγγραφεί ως καταθέτης  το ίδρυμα ,εκάμθησαν  οι αντιρρήσεις των  και μου είπαν;
Τα Χρήματα αυτά τα προσφέρει ο κ. ΑΒΡΑΑΜ ΜΥΣΤΙΛΟΓΛΟΥ  στα παιδιά φοιτητές που είναι οικονομικά ασθενή . Ακόμη μας παρακάλεσε να σας εκφράσουμε τις θερμές ευχαριστίες του ,που φροντίζετε για αυτούς τους φοιτητές .
Αλήθεια ποίος μπορεί να μείνει  ασυγκίνητος  από το μεγαλείο της ψυχής του ΑΒΡΑΑΜ ΜΥΣΤΙΛΟΓΛΟΥ !
 Ποιος μπορεί να μην πει : Δώρο Θεού σ αυτόν τον άνθρωπο ,η Θέωση! 
Ποιός αμφιβάλλει πως οι πράξεις του αυτές δεν είχαν  εφαρμογή σε πάρα πολλούς άλλους συνανθρώπους μας ! 
Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει οτι η ουσία του καθημερινού βήματός του στη πόλη του Μεγάλου Κάστρου, ήταν το υπέροχο συναίσθημά  του να προσφέρει .
Ας είναι λοιπόν η αναφορά μου αυτή ένα αναμνηστικό μνημόσυνο στον Αβραμάκη μας, ΑΒΡΑΑΜ ΜΥΣΤΙΛΟΓΛΟΥ ,.
Όλοι τον θυμόμαστε με θετικά συναισθήματα  ,τον άνθρωπο που ο Θεός θέλησε να τον προικίσει και να τον πλουτίσει με ψυχή που γνώρισε την θέωση, την ένωση με τον Θεόν .

http://www.cretalive.gr


Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2017

In Memoriam....

Φωτογραφία της Μαίρη Διακάκη.

15 του Δεκέμβρη και γιορτή του Αγίου Ελευθερίου... Έχω να ευχηθώ σε γνωστούς και φίλους, από καρδιάς...

Έχω όμως να κάνω και μια αναφορά.. Σ ένα πρόσωπο που έφυγε απρόσμενα από κοντά μας σχεδόν 3 χρόνια πριν.. Την Ελευθερία της καρδιάς και της ψυχής μας...Αγωνίστρια χωρίς συμβιβασμούς, μαχήτρια της ζωής και του δικαίου, ....αγαπημένη ......Δυναμική καπετάνισσα, δυναμικά παρούσα στις επάλξεις της Αριστεράς και στις επάλξεις της ζωής....Μάνα , φίλη , σύντροφος, μ αυτό το χαμόγελο που βλέπετε... Δυνατή κι αγέρωχη... Σ αγαπάμε πολύ Ελευθερία μας....Να ξέρεις εκεί που είσαι, πως εδώ , έχεις αφήσει ένα μεγάλο κενό........

Δευτέρα 20 Νοεμβρίου 2017

Για τα παιδιά όλου του κόσμου




Ήταν 20 Νοεμβρίου 1959…
Ο ΟΗΕ μετά από γενική συνέλευση ψηφίζει ομόφωνα τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού!
Με πολύ λίγα λόγια η Διακήρυξη λέει πως τα παιδιά έχουν  το δικαίωμα να τρέφονται καλά, να μορφώνονται, να μην κάνουν ανθυγιεινές δουλειές, να προστατεύεται η υγεία τους, να προστατεύονται από πολέμους, βία, φτώχεια και πολλά  άλλα. Όλα τα παιδιά της γης έχουν αυτά τα δικαιώματα, όπου κι αν ζουν.
Κάνοντας μια μικρή αναδρομή στον χρόνο, η ιστορία της Σύμβασης που αποτελεί το πλέον αποδεκτό κείμενο για τα ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών  παγκοσμίως έχει ως εξής :
 Από τα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου ήταν σε εξέλιξη παιδαγωγικές συζητήσεις για τα δικαιώματα του παιδιού, παράλληλα με τις συζητήσεις περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στο κλίμα της μεταπολεμικής περιόδου του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1924 υιοθετείται από την Κοινωνία των Εθνών η πρώτη Διεθνής Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Διακήρυξη της Γενεύης).
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ως αποτέλεσμα να συζητηθούν εκ νέου τα δικαιώματα του παιδιού για την προστασία τους. Το 1942 στο Λονδίνο υπογράφεται ο Παιδικός Χάρτης για τον Μεταπολεμικό Κόσμο. Στις 11 Δεκεμβρίου 1946 (καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού) ιδρύθηκε η UNICEF, η οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά, που αποσκοπούσε να βοηθήσει τα παιδιά σε όλο τον κόσμο μετά τον Πόλεμο.
 Από το 1946 επιδιώκεται η αναγνώριση της Διακήρυξης της Γενεύης από τα Ηνωμένα Έθνη. Έτσι, καταλήγουν στις 20 Νοεμβρίου 1989 (καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού), μετά από αρκετές αντιπαραθέσεις, να υιοθετηθεί η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, επικυρωμένο από την επιτροπή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών και υπογεγραμμένο από τα περισσότερα κράτη του κόσμου μέχρι και σήμερα .Το 1978 ξεκινά μια συζήτηση μεταξύ των κρατών-μελών των Ηνωμένων Εθνών, με αφορμή το Διεθνές Έτος του Παιδιού το 1979, για μια διεθνής συμφωνία που θα αποτελέσει διεθνές δίκαιο.
Στην Ελλάδα κυρώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1992 με τον Ν.2101/92.(δείτε εδώ όλα τα δικαιώματα)  Την Σύμβαση αυτή την έχουν επικυρώσει 191 κράτη, εκτός των ΗΠΑ και της Σομαλίας, και τα 54 άρθρα της καλύπτουν όλα τα δικαιώματα των παιδιών που χωρίζονται σε 4 τομείς:
   - Μη-Διάκριση (άρθρο 2): Δεν πρέπει ούτε να επωφελείσαι, ούτε να υποφέρεις εξ' αιτίας φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, ή εθνικής, κοινωνικής ή εθνοτικής καταγωγής, ή εξ' αιτίας οποιασδήποτε πολιτικής ή άλλης θέσης, εξ' αιτίας της κοινωνικής σου θέσης ή της περιουσίας ή της οικογένειας στην οποία γεννήθηκες, ή επειδή έχεις κάποια αναπηρία.
    -Το Καλύτερο Συμφέρον του Παιδιού (άρθρο 3): Νόμοι και δράσεις που επηρεάζουν παιδιά πρέπει να θέτουν προτεραιότητα στο τι είναι το καλύτερο για σένα και να σε ωφελούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
   - Επιβίωση, Ανάπτυξη και Προστασία (άρθρο 6): Οι αρχές στη χώρα σου πρέπει να σε προστατεύουν και να βοηθούν ώστε να εξασφαλισθεί η ολοκληρωμένη ανάπτυξή σου - φυσική, πνευματική, ηθική και κοινωνική.
-Συμμετοχή (άρθρο 12): Έχεις το δικαίωμα να εκφράζεις τη γνώμη σου για τις αποφάσεις που αφορούν τη ζωή σου και οι απόψεις σου πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.
Παρά τα διεθνή κείμενα προστασίας των παιδιών, που σε πολλές χώρες αποτελούν κενό γράμμα, εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να υποφέρουν από τη φτώχεια και να στερούνται της στοιχειώδους σχολικής εκπαίδευσης, εκατοντάδες χιλιάδες υφίστανται τις τραγικές συνέπειες συρράξεων και οικονομικού χάους, δεκάδες χιλιάδες ακρωτηριάζονται στους πολέμους και πολλά ακόμη ορφανεύουν ή και σκοτώνονται από τον ιό του AIDS και από άλλες ασθένειες. Τα στοιχεία και οι αριθμοί είναι καταπέλτης στο εφησυχασμό της συνείδησης.
Η UNICEF διαπίστωσε πως περισσότερα από τα μισά παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο αποστερούνται σε μεγάλο βαθμό ένα ή περισσότερα από τα αγαθά ή υπηρεσίες που είναι στοιχειωδώς απαραίτητα στην παιδική ηλικία:
- 640 εκατ. παιδιά δεν έχουν ικανοποιητική στέγαση
- 500 εκατ. παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγιεινής
- 400 εκατ. παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές νερό
- 300 εκατ. παιδιά στερούνται πληροφόρησης (τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες)
- 270 εκατ. παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας.
- 140 εκατ. παιδιά, η πλειοψηφία των οποίων είναι κορίτσια, δεν έχουν πάει ποτέ σχολείο
- 90 εκατ. παιδιά στερούνται το φαγητό σε πολύ σοβαρό βαθμό
- 700 εκατ. παιδιά υποφέρουν από τουλάχιστον δύο ή περισσότερες από τις παραπάνω στερήσεις
- 20 εκατ. παιδιά εγκατέλειψαν τις εστίες τους λόγω των πολέμων τη δεκαετία του '90
- 18 εκατ. παιδιά σκοτώθηκαν σε πολέμους από το 1990
- 15 εκατ. ορφανά παιδιά λόγω του AIDS σε ολόκληρο τον κόσμο

Για τα παιδιά όλου του κόσμου
Για τα παιδιά όλου του κόσμου
ΠΗΓΕΣ :
Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Unicef.gr
Wikipedia.gr
Cretalive.gr

Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2017

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ : Ηράκλειο 2-11-1911...




Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ήταν ο μικρότερος από τα έξι παιδιά του Λέσβιου επιχειρηματία Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της συμπατριώτισσάς του Μαρίας Βρανά. Ο πατέρας του εγκαταστάθηκε το 1895 στο Ηράκλειο, όπου ίδρυσε εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελουργίας, και δύο χρόνια αργότερα παντρεύτηκε τη μητέρα του.
Με την έκρηξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1914, ο Παναγιώτης Αλεπουδέλης μεταφέρει την επιχειρηματική του δραστηριότητα στην Αθήνα και εγκαθίσταται με την οικογένειά του στην οδό Σόλωνος 98α. Σε ηλικία έξι ετών ο Οδυσσέας εγγράφεται στο ιδιωτικό Λύκειο Μακρή, που βρισκόταν τότε στην οδό Ιπποκράτους. Το 1918 πεθαίνει η μεγαλύτερη αδελφή του Μυρσίνη, σε μόλις ηλικία 20 ετών. Το 1923, ένα έτος μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένεια Αλεπουδέλη ταξιδεύει στο εξωτερικό (Ιταλία, Ελβετία, Γερμανία, Γιουγκοσλαβία). Το 1924 θα γνωρίσει στη Λωζάνη τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που αποτελούσε το πολιτικό ίνδαλμα της οικογένειάς του.
Το φθινόπωρο του 1924 μετεγγράφεται στο Γ' Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών και τον επόμενο χρόνο χάνει τον πατέρα του. Σ’ αυτή την περίοδο των μαθητικών του χρόνων εκδηλώνονται τα πρώτα πνευματικά του ενδιαφέροντα. Συνεργάζεται με το περιοδικό Διάπλασις των Παίδων, διαβάζει ελληνική και γαλλική λογοτεχνία και το 1927 έρχεται σε επαφή με την ποίηση του Καβάφη. Το 1928 παίρνει το απολυτήριο του τότε Γυμνασίου και γνωρίζει την ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη. Όλα αυτά τα χρόνια ο Οδυσσέας επισκεπτόταν σχεδόν κάθε καλοκαίρι κάποιο από τα νησιά του Αιγαίου, γεγονός που θα επηρεάσει το λυρικό υπόστρωμα της ποίησής του.
Το 1929 αποτελεί καθοριστικό έτος για την ποιητική του διαδρομή. Ανακαλύπτει τον σουρεαλισμό και διαβάζει Λόρκα και Ελιάρ. Γράφει τα πρώτα του ποιήματα και τα στέλνει με ψευδώνυμο σε περιοδικά. Το 1930 εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και η οικογένειά του μετακομίζει στην οδό Μοσχονησίων 146 (Πλατεία Αμερικής). Το 1933 γίνεται μέλος της Ιδεοκρατικής Φιλοσοφικής Ομάδαςτου Πανεπιστημίου και συμμετέχει σε εκδηλώσεις και συζητήσεις με τους Ιωάννη Συκουτρή, Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Κωνσταντίνο Τσάτσο.
Το 1935 θα γνωρίσει τον ποιητή και ψυχαναλυτή Ανδρέα Εμπειρίκο, που θα επηρεάσει καθοριστικά την ποίησή του, όπως και τη λαϊκή ζωγραφική του Θεόφιλου, η οποία θα ασκήσει σημαντική επίδραση στον εικονιστικό προσανατολισμό της ποίησής του. Τον ίδιο χρόνο, ο φίλος και ομότεχνός του Γιώργος Σαραντάρης τον φέρνει σε επαφή με τη λογοτεχνική συντροφιά, που εξέδιδε το πρωτοποριακό περιοδικό Νέα Γράμματα. Την αποτελούσαν, μεταξύ άλλων, οι Γιώργος Σεφέρης, Γιώργος Θεοτοκάς, Γιώργος Κατσίμπαλης και Ανδρέας Καραντώνης. Στα Νέα Γράμματα θα δημοσιευτεί το πρώτο του δόκιμο ποίημα με τίτλο Του Αγαίου, με την υπογραφή: Ελύτης.
Το 1936 γνωρίζεται με τον ποιητή Νίκο Γκάτσο και από τότε θα τους συνδέσει μια μακρόχρονη και στενή φιλία. Στην παρέα τους εντάσσονται οι ζωγράφοι Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας και Γιάννης Μόραλης, καθώς και ο ποιητής Νίκος Καρύδης, δημιουργός του εκδοτικού οίκου Ίκαρος, ο οποίος θα εκδώσει τα περισσότερα από τα βιβλία του Ελύτη. Τον ίδιο χρόνο θα διακόψει τις σπουδές του στη Νομική και θα στρατευθεί. Θα απολυθεί ως έφεδρος αξιωματικός το 1938.







Τον Δεκέμβριο του 1939, όταν ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ξεσπάσει, θα εκδώσει σε 300 αντίτυπα την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Προσανατολισμοί, μια φωτεινή αχτίδα μέσα «στη συννεφιά του κόσμου». Το 1940 η οικογένεια Αλεπουδέλη μετακομίζει στην οδό Ιθάκης 31 και την ίδια χρονιά ο Σάμουελ Μπο-Μποβί μεταφράζει τα πρώτα ποιήματα του Ελύτη στα γαλλικά.

Με την έκρηξη του ελληνοϊταλικού πολέμου (28 Οκτωβρίου 1940) επιστρατεύεται ως ανθυπολοχαγός και ο παγωμένος χειμώνας του '40, τον βρίσκει στην πρώτη γραμμή του πυρός. Στις 13 Δεκεμβρίου 1940 προωθείται με το λόχο του εντός του αλβανικού εδάφους. Στις αρχές του 1941 παθαίνει κοιλιακό τύφο και μεταφέρεται ετοιμοθάνατος στο νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Γλυτώνει τον θάνατο ως εκ θαύματος και μεταφέρεται στην Αθήνα. Η μακριά του ανάρρωση συμπίπτει με την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα και την επακολουθήσασα Κατοχή.
Το 1943 κυκλοφορεί τη δεύτερη ποιητική του συλλογή Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα, μια αλληγορική αντίσταση μέσα στην Κατοχή, καμουφλαρισμένη σε μια υπερρεαλιστική φόρμα, όπως η Αμοργός του Γκάτσου και ο Μπολιβάρ του Εγγονόπουλου, που κυκλοφορούν την ίδια χρονιά.
Το 1945 συνεργάζεται με το υπερρεαλιστικό περιοδικό Τετράδιο. Δημοσιεύει μεταφράσεις ποιημάτων του Λόρκα κι ένα δικό του έργο, την ελεγεία Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας. Την ίδια χρονιά, με εισήγηση του Γιώργου Σεφέρη, τοποθετείται διευθυντής προγράμματος του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), θέση από την οποία παραιτείται μετά από λίγο. Την περίοδο αυτή ασχολείται με τη ζωγραφική, που ήταν μια παλιά του απασχόληση, συμπληρωματική της ποίησης του.
Το 1948 φεύγει από την Ελλάδα, που δοκιμάζεται από τον Εμφύλιο Πόλεμο, για την Ελβετία και από εκεί στο Παρίσι, όπου εγκαθίσταται. Εκεί γνωρίζεται με την πρωτοπορία της γαλλικής διανόησης (Μπρετόν, Ελιάρ, Τζαρά, Καμί) και έρχεται σε επαφή με εικαστικούς καλλιτέχνες, όπως οι Πικάσο, Ματίς, Σαγκάλ και Τζιακομέτι. Το 1950 επισκέπτεται την Ισπανία και στο τέλος του ίδιου χρόνου εγκαθίσταται στο Λονδίνο, όπου συνεργάζεται με το BBC.
Το 1952 επιστρέφει στην Ελλάδα και τον επόμενο χρόνο επανακάμπτει στο ΕΙΡ ως διευθυντής προγράμματος, θέση που θα κρατήσει για ένα μονάχα χρόνο. Το 1959 κυκλοφορεί το Άξιον Εστί, μια κορυφαία στιγμή της ελληνικής λογοτεχνίας. Ο ποιητής καταδύεται στις ρίζες του ελληνικού μύθου και αντλεί υλικό και μορφές, εικόνες και ήχους, επιτυγχάνοντας μια δραματική σύνθεση, στην οποία το λυρικό «εγώ» ταυτίζεται με το επικό «εμείς» και η σύγχρονη γραφή συνδυάζεται με μια περιουσία, αρχαία βυζαντινή και νεώτερη. Το έργο αυτό του Ελύτη θα γνωρίσει πλατιά αναγνώριση και θα γίνει «κτήμα του Λαού», όταν θα μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη το 1964.
Το 1967 το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου τον βρίσκει να μεταφράζει αποσπάσματα της Σαπφούς, στη νέα του κατοικία επί της οδού Σκουφά 23. Το 1969 φεύγει για δεύτερη φορά από την Ελλάδα και εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου θα παραμείνει έως το 1971, οπότε επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα. Μετά την πτώση της δικτατορίας, διορίζεται πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ι.Ρ.Τ. και μέλος για δεύτερη φορά του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου (1974 - 1977). Παρά την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας να συμπεριληφθεί στο ψηφοδέλτιο των βουλευτών Επικρατείας, ο Ελύτης αρνείται, παραμένοντας πιστός στην αρχή του να μην αναμιγνύεται ενεργά στην πολιτική πρακτική. Το 1977 αρνείται, επίσης, την αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκού.
Το 1979 έρχεται η μεγάλη στιγμή για τον ποιητή. Στις 18 Οκτωβρίου η Σουηδική Ακαδημία ανακοινώνει ότι θα του απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την ποίησή του, που με βάθρο την ελληνική παράδοση περιγράφει με αισθητική δύναμη και υψηλή πνευματική διακριτικότητα, τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για την ελευθερία και τη δημιουργία». Στην ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας επισημαίνεται ότι το Άξιον Εστί αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της ποίησης του 20ου αιώνα. Ο Ελύτης παρέστη στην καθιερωμένη τελετή απονομής στις 10 Δεκεμβρίου 1979 στη Στοκχόλμη, παραλαμβάνοντας το βραβείο από τον βασιλιά της Σουηδίας Κάρολο Γουσταύο και γνωρίζοντας παγκόσμια δημοσιότητα.
Τα επόμενα χρόνια θα είναι αρκούντως δημιουργικά για τον Ελύτη, με σημαντικές εκδόσεις έργων του στην ποίηση, το δοκίμιο και τη μετάφραση. Οι διακρίσεις και οι τιμές για το έργο του, εντός και εκτός της Ελλάδας, θα συνεχιστούν και θα ενταθούν. Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης θα φύγει από τη ζωή στις 18 Μαρτίου 1996, σε ηλικία 85 ετών.
Ο Οδυσσέας Ελύτης αποτέλεσε έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς του τριάντα, ένα από τα χαρακτηριστικά της οποίας υπήρξε το ιδεολογικό δίλημμα ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Ο ίδιος ο Ελύτης χαρακτήριζε τη δική του θέση στη γενιά αυτή ως παράξενη, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «από το ένα μέρος ήμουνα ο στερνός μιας γενιάς, που έσκυβε στις πηγές μιας ελληνικότητας, κι απ' την άλλη ήμουν ο πρώτος μιας άλλης που δέχονταν τις επαναστατικές θεωρίες ενός μοντέρνου κινήματος».


Πηγή  https://www.sansimera.gr

Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2017

Φεστιβάλ Σύγχρονης Διαβίωσης‎ προς Beauty Crete Festival



΄΄Η υποβάθμηση της σημασίας των συντηρητικών στα καλλυντικά, οδήγησε σε λάθη και υπερβολές, που τελικά έβλαψαν και δυσφήμισαν τον χώρο της κοσμητολογίας, χωρίς να προσφέρουν μια έγκυρη και αξιόπιστη πρόταση.΄΄
Ο Φαρμακοποιός Σωτήρης Ματσάνης,
εκπαιδευτής σε σεμινάρια παρασκευής και σχεδιασμό συνταγών για καλλυντικά,θα μας προσφέρει,
το επιστημονικό υπόβαθρο για να μπορούμε να αντιλαμβανώμαστε με ορθότητα όλα αυτά που δαιμονοποιούνται στον βωμό των καλλυντικών.
Την Κυριακή 5 Νοεμβρίου 19:00-20:00 στην αίθουσα ομιλιών της έκθεσης Beauty Crete Festival στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου.

Σάββατο 7 Οκτωβρίου 2017

H Κρήτη χωρίς τους θεούς, το 1934



Ένα γαλλικό ντοκιμαντέρ που γύρισαν οι Rene Zuber και Roger Leenhardt με απίστευτες εικόνες της Κρήτης και των ανθρώπων της. Κατέγραψαν εικόνες της καθημερινής ζωής από αγρότες και βοσκούς επί τω έργω, γυναίκες που γνέθουν, ένα γλέντι, τους πέτρινους μύλους μέχρι την ιεροτελεστία του κρητικού γάμου, έτσι όπως συνέβαιναν το 1934.

Πηγή :  http://www.kritipoliskaihoria.gr

Χρήσιμα , αποτελεσματικά και οικονομικά!


Από εξειδικευμένους επιστήμονες, η SOMACARE πραγματοποιεί σεμινάρια δημιουργίας καλλυντικών και σαπουνιών.
Μάθετε πως να δημιουργήσετε τα προσωπικά σας καλλυντικά και σαπούνια ,με αγνές πρώτες ύλες, και άμεσα εμφανή αποτελέσματα







Δείτε   εδώ    κι εδώ

Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2017

Στα χέρια του δήμου Ηρακλείου το ιστορικό μέγαρο Κοθρή



μέγαρο κοθρή








Πρόκειται για το μέγαρο Κοθρή, που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών 25ης Αυγούστου και Επιμενίδου και φέρει τη σφραγίδα του κορυφαίου αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακού.
Η παραχώρηση του σημαντικού αυτού κτιρίου αποτελεί δικαίωση της προσπάθειας του Δήμου Ηρακλείου να διεκδικεί όλα τα δημόσια κτίρια της πόλης που αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα, με σκοπό να τα ενσωματώσει λειτουργικά στον ιστορικό ιστό. Το μέγαρο Κοθρή σχεδιάζεται να λειτουργήσει ως Δημοτική Πινακοθήκη, αλλά και ως πολυχώρος έκφρασης της καλλιτεχνικής δημιουργίας και ανάδειξης των εικαστικών τεχνών.
 Το τριώροφο διατηρητέο κτίριο βρίσκεται εδώ και χρόνια σε μια κατάσταση απαράδεκτης εγκατάλειψης, η οποία προκάλεσε βαρύτατα πλήγματα στη στατική του επάρκεια. Η αποκατάστασή του θα δρομολογηθεί μέσα από το πρόγραμμα της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης και στη συνέχεια η χρήση του θα δοθεί στον Δήμο Ηρακλείου με σκοπό να στεγάσει πολιτιστικές δραστηριότητες με πιθανότερη εκδοχή την εγκατάσταση Δημοτικής Πινακοθήκης.

To μέγαρο Κοθρή-Λιοπυράκη αποτελεί αναμφισβήτητα το κορυφαίο δείγμα του ρομαντικού νεοκλασικισμού στο Ηράκλειο. Έργο του αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακού, άρχισε να κτίζεται στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Υπήρξε ένα από τα μεγαλοπρεπή μέγαρα που κατασκευάσθηκαν την πρώτη εικοσαετία στον σημαντικότερο οδικό άξονα της πόλης, τη λεωφόρο Μαρτύρων 25ης Αυγούστου. Η κατασκευή των μεγάρων αυτών, τα οποία συνέθεσαν ένα γοητευτικό αρχιτεκτονικό σύνολο, προσέδωσε στον δρόμο μια νέα, ευρωπαϊκής υφής, μορφή. Τα εν σειρά κατασκευασμένα μέγαρα έγιναν η αιτία να ονομαστεί σκωπτικά η Ενετική Ruga Maistra, που ήταν γνωστή κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας με την ονομασία Βεζίρ Τσαρσί, «Λεωφόρος της Απάτης» ή της «Πλάνης», επειδή έδινε εσφαλμένη εντύπωση στον επισκέπτη για την μορφή της πόλης πίσω από αυτή.
Το κτίριο το οποίο σήμερα έχει διαιρεθεί σε δύο ανεξάρτητες ιδιοκτησίες είναι γωνιακό, τριώροφο, με ενδιάμεσα τρία διώροφα τμήματα. Τα τριώροφα τμήματα καλύπτονται με ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη ενώ τα διώροφα με δώμα. Στη γωνία, ευρεία και με ιδιαίτερη προσοχή μορφολογημένη απότμηση, δεσπόζει στο κτίσμα. Στο ισόγειο στεγάζονταν καταστήματα και στους υπερκείμενους ορόφους κατοικία. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η δόμηση του κτίσματος που αποτελεί χαρακτηριστική κατασκευαστική επιλογή των αρχών του 20ου αι. Τα κατακόρυφα φέροντα στοιχεία είναι τοιχοποιίες, ενώ τα οριζόντια είναι μεταλλικές δοκοί διατομής διπλού Τ, που γεφυρώνονται μεταξύ τους με κτιστούς χαμηλωμένους θολίσκους.
Το οικοδόμημα χαρακτηρίζεται από τις ιδιαίτερες σημαντικές αρχιτεκτονικές λύσεις που επελέγησαν κατά τον σχεδιασμό του. Η κυρίαρχη ρυθμολογική διακόσμηση αναπτύσσεται στον πρώτο όροφο ενώ το ισόγειο αποκτά τη στιβαρότητα βάσης-βάθρου. Ο δεύτερος όροφος διαμορφώνεται ως «αττικόν», έχει δηλαδή μειωμένο ύψος και απλούστερα μορφολογικά στοιχεία από τον πρώτο όροφο, όπου αναπτύσσεται η ζώνη του ρυθμού. Ο δεύτερος όροφος δεν αναπτύσσεται ενιαίος αλλά διακόπτεται σε τρία σημεία. Τα δωμάτια που παρεμβάλλονται έχουν ως αποτέλεσμα να προκύπτουν πολύ ενδιαφέρουσες κατασκευαστικές και μορφολογικές λύσεις.
Κείμενο: Χρυσούλα Τζομπανάκη
Το κτίριο Κοθρή - Λιοπυράκη με είσοδο από την οδό Ιδομενέως αγοράστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού με σκοπό τη στέγαση του Βυζαντινού Μουσείου Ηρακλείου, το οποίο ωστόσο στεγάζεται στον ναό της Αγίας Αικατερίνης των Σιναϊτών. Το δεύτερο κτίριο, με είσοδο από την οδό 25ης Αυγούστου, ανήκει στην οικογένεια Αποστολίδη.
www.cretanbeaches.com 

Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2017

Η Βιάννος δεν έβγαλε ποτέ τα μαύρα...

Πηγή: candianews.gr

- Σαν σήμερα, το '43, άρχιζε η σφαγή από τους ναζί- Η συγκλονιστική καταγραφή της επιτροπής Καζαντζάκη (φωτο)

Μητέρες και γυναίκες των εκτελεσμένων στα Αμιρά, σε μνημόσυνο μετά την κατοχή

Μητέρες και γυναίκες των εκτελεσμένων στα Αμιρά, σε μνημόσυνο μετά την κατοχή
Μια επαρχία ολόκληρη μαυροντύθηκε. Μα δε λύγισε, ούτε στιγμή. Ήταν πάντα περήφανη. Και τη στιγμή του δράματος. Γιατί είχε ανθρώπους όρθιους.
Ήταν του Τιμίου Σταυρού, το 1943, όταν άρχιζε ο αφανισμός των ανθρώπων και των χωριών της Βιάννου. Οι Γερμανοί, εκδικούμενοι την εκτέλεση της φρουράς τους από τις αντάρτικες ομάδες Μπαντουβά – για την επίθεση αυτή υπήρξε διαφωνία ανάμεσα στις αντιστασιακές οργανώσεις, καθώς το ΕΑΜ δεν συμφώνησε λόγω των αναμενόμενων αντιποίνων- επιτέθηκαν στις 14 Σεπτεμβρίου στα χωριά της επαρχίας. Η σφαγή κράτησε 3 μέρες, μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου, κι έφτασε μέχρι τα δυτικά χωριά της Ιεράπετρας. Αλλά ακόμη και σε κάθε απομονωμένο μετόχι. Βρήκαν το θάνατο 401 άνθρωποι. Εκείνες τις τρεις ημέρες. Πολλοί άλλοι πέθαναν αργότερα από τα τραύματα του σώματος ή της ψυχής.
Η σφαγή δεν περιορίστηκε καν στον ανδρικό πληθυσμό πάνω από 16 χρόνων, όπως ήταν η αρχική διαταγή. Γέροντες ανάπηροι, γυναίκες ανήμπορες, μωρά παιδιά, αγόρια και κορίτσια, βρήκαν το θάνατο, σημαδεμένοι όλοι τους απ’ τη ναζιστική μανία και το μίσος. Οι Γερμανοί έμπαιναν στα χωριά, σκότωναν μαζικά, και μετά, δίπλα στα πτώματα έτρωγαν, έπιναν και συνέχισαν το δρόμο τους… Σε μερικές περιπτώσεις εμφανίζονταν δήθεν «φιλικοί» προς τους κατοίκους, ώστε αυτοί να μην επιχειρήσουν να φύγουν. Και τους παγίδευαν έτσι, ξεκινώντας τη μαζική σφαγή…
Αφορμή, όπως αναφέραμε, ήταν η επίθεση των αντάρτικων ομάδων Μπαντουβά στο φυλάκιο της Σύμης, στις 12 Σεπτεμβρίου 1943. Ήταν όμως μόνο αφορμή. Η αιτία ήταν άλλη. Η αντίσταση ολόκληρης της επαρχίας από την πρώτη ημέρα της κατοχής. Όπως έχει γράψει ο αείμνηστος Γ. Δ. Χρηστάκης, ο ακούραστος ερευνητής της τοπικής ιστορίας, πολύ πριν την γίνει το επεισόδιο στη Σύμη, ο διοικητής της γερμανικής αστυνομίας στο νομό Ηρακλείου, Χάρτμαν, είχε απειλήσει με καταστροφή την επαρχία λόγω της αντίστασης που εκδηλωνόταν. «Θα την κάψω την Βιάννο, γιατί υπάρχει εκεί οργανωμένη αντίσταση και υποθάλπουν αντάρτες και Άγγλους και γιατί είναι φωλιά ανταρτών τα βουνά της» ήταν η απειλή του σε Βιαννίτες που είχαν συλληφθεί για το σαμποτάζ που είχε γίνει τον Ιούλιο του 1943 στο αεροδρόμιο του Καστελλίου της Πεδιάδας.
Από μνημόσυνο στη Βιάννο, μετά την κατοχή
Από μνημόσυνο στη Βιάννο, μετά την κατοχή
Μετά την επίθεση στη Σύμη, ο Γερμανός στρατηγός, Διοικητής του Φρουρίου Κρήτης, Μύλλερ, σε διαταγή του προς τις στρατιωτικές δυνάμεις που εστάλησαν στη Βιάννο ανέφερε: « Καταστρέψτε την επαρχία Βιάννου, εκτελέστε πάραυτα, χωρίς διαδικασία, τους άρρενες που είναι πάνω από 16 ετών και όλους όσους συλλαμβάνονται στην ύπαιθρο ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας».
Δεν υπήρξε σπίτι σε όλη την επαρχία που να μην μαυροφορέθηκε και να μη σημειώθηκε έστω με ένα σταυρό, δείγμα των απωλειών...
Τα γεγονότα
Η φιλόλογος Άννα Μανουκάκη – Μεταξάκη, έχει σημειώσει σε σχέση με τα γεγονότα: "Μετά τη μάχη της Σύμης, αργά στις 12-9-1943 οι αντάρτες αποσύρθηκαν από τα υψώματα της ανατολικής και δυτικής πλευράς της κοιλάδας με τον ένα νεκρό και τους δύο τραυματίες τους ενώ οι Γερμανοί μετέφεραν με πολλά ζώα τους δικούς τους 12 χιλιομ. στην Αν. Βιάννο.
Οι Γερμανοί σκότωσαν τους άντρες που βρήκαν στην Κάτω Σύμη και στον Πεύκο και 2 μέρες μετά τη μάχη, την Τρίτη 14 Σεπτεμβρίου 1943, ημέρα του Τιμίου Σταυρού έβαλαν φωτιά στα 2 χωριά. Ταυτόχρονα, αφού κύκλωσαν τα χωριά Βαχό, Κεφαλοβρύσι, Κρεβατά και Αγ. Βασίλειο, σκότωσαν όλους τους άντρες που δεν πρόλαβαν να φύγουν ή πιστεύοντας στις υποσχέσεις που τους έδωσαν την παραμονή το βράδυ, ότι τάχα κινδυνεύουν έξω και όχι στα σπίτια τους, παρέμειναν.
Ξημερώματα στις 14-9-1943 άρχισαν σε όλα τα χωριά οι ομαδικές εκτελέσεις. Στο χωριό Αμιρά, κάτω από το Ηρώο, εκτελέστηκαν 114 άνδρες. Ύστερα οι Γερμανοί άρχισαν την εκκαθάριση όλης της περιοχής σε πλάτος 5 χιλιομέτρων από την παρασλία (“νεκρή ζώνη”) σκοτώνοντας αδιακρίτως όποιους έβρισκαν, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. 401 νεκροί, ανάμεσά τους οικογένειες που ξεκληρίστηκαν όπως της Κυριακής Συγγελάκη από τα Αμιρά (ο πατέρας και 4 γιοί του) και του Εμμ. Δημητριανάκη από τα (δόχια (5 νεκροί), έγκυες γυναίκες, παράλυτοι, ανάπηροι και γέροι. Παιδιά, όπως εκείνα του Γ. Βερβελάκη από το Κεφαλοβρύσι 8, 12 και 15 χρόνων που βασανίστηκαν και ύστερα κατακρεουργήθηκαν γιατί δεν μαρτύρησαν πού ήταν οι γονείς τους. 300 ομήρους έκλεισαν στο Γυμνάσιο της Βιάννου, από τους οποίους 137 άνδρες από το Καλάμι και το Συκολόγο που αποπειράθηκαν 2 φορές καθ’ όδον να τους εκτελέσουν. Οι 300 που θα εκτελούνταν σίγουρα χωρίς την παρέμβαση του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, του τότε αρχιμανδρίτη Ευγένιου Ψαλιδάκη και του Επισκόπου Πέτρας Διον. Μαραγκουδάκη, αφέθηκαν ελεύθεροι στις 25-9-1943.
Στις 14-10, ακριβώς ένα μήνα μετά τις φοβερές εκτελέσεις, ειδικά συνεργεία Γερμανών κατεδάφιζαν και πυρπολούσαν τα χωριά Κεφαλοβρύσι, Κρεββατά Πεύκο, Σύμη, Καλάμι και Συκολόγο των οποίων την εκκένωση από τις 30-9 είχαν διατάξει.
Λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν και τα χωριά της δυτικής Ιεράπετρας Μύρτος, Γδόχια, Μουρνιές και ο οικισμός “Καημένου” της Ρίζας.
Δεν υπήρξε σπίτι σε όλη την επαρχία που να μην μαυροφορέθηκε και να μη σημειώθηκε έστω με ένα σταυρό, δείγμα των απωλειών…
Εικόνα από τα Αμιρά (φωτογραφικό αρχείο Κουτουλάκη)
Η έκθεση «της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων εν Κρήτη»
Τα όσα δραματικά εξελίχθηκαν εκείνες τις ημέρες στα χωριά της Βιάννου περιγράφει, σε αναλυτική αναφορά, η «Έκθεσις της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων εν Κρήτη». Είναι η έκθεση που συνέταξαν ο Νίκος Καζαντζάκης και οι πανεπιστημιακοί, Ιωάννης Κακριδής και Ιωάννης Καλιτσουνάκης, οι οποίοι μαζί με το φωτογράφο Κωνσταντίνο Κουτουλάκη εστάλησαν από την τότε κυβέρνηση του Πέτρου Βούλγαρη στην Κρήτη προκειμένου να καταγράψουν τα όσα είχε υποστεί το νησί στη διάρκεια της κατοχής. Η περιοδεία τους και η καταγραφή ξεκίνησε στις 29 Ιουνίου του 1945 και ολοκληρώθηκε στις 6 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς. Επισκέφθηκαν 76 πόλεις, χωριά και οικισμούς, συνάντησαν χιλιάδες πονεμένους, μα ατρόμητους και περήφανους ανθρώπους.
φωτογραφίες από το αρχείο Κουτουλάκη
φωτογραφίες από το αρχείο Κουτουλάκη
Αμέσως μετά παρέδωσαν την έκθεση στην κυβέρνηση. Έκθεση όμως που ουδέποτε αξιοποιήθηκε.
Το κείμενο της έκθεσης εκδόθηκε 38 χρόνια μετά, το 1983, από το δήμο Ηρακλείου. Ως μια ιστορική πλέον αναφορά, αφού, όπως προαναφέραμε, δεν αξιοποιήθηκε από τις πολιτικές αρχές με την απελευθέρωση.
Η Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων εν Κρήτη επισκέπτεται φυσικά και τη Βιάννο. Μένει επί μέρες στην περιοχή, συζητά με τους ανθρώπους, καταγράφει τα πάντα. Οι μνήμες είναι νωπές, το χώμα ακόμη μυρίζει το αίμα των εκτελεσμένων.
Η έκθεση είναι πολύ λεπτομερής σε σχέση με όλα τα γεγονότα, και άρα αποτελεί πολύτιμη ιστορική μαρτυρία. Αναφέρονται πολλά ονόματα των ανθρώπων που χάθηκαν, ακόμη και ο τρόπος της δολοφονίας τους. Υπάρχει αναφορά για τις καταστροφές που υπέστη κάθε χωριό και μετόχι.
Στη συνέχεια δημοσιεύουμε ολόκληρο το κεφάλαιο της έκθεσης που αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα της Βιάννου και των δυτικών χωριών της Ιεράπετρας.
Ο Εμμ. Συμβουλάκης, συλληφθείς καθ’ ην στιγμήν εζήτει να διαφύγη κρατών την τριετήν θυγατέραν του εις τας αγκάλας, περιελήφθη εις την ομαδικήν εκτέλεσιν, υποχρεωθείς να κρατή το τέκνον του. Διαφυγών τας σφαίρας έπεσε κατά γης προσποιηθείς τον νεκρόν· επειδή όμως το νήπιον έκλαιε, ένας γερμανός στρατιώτης το επυροβόλησεν εκ του πλησίον και το εφόνευσεν. Ο δυστυχής πατήρ έμεινεν επί ώρας ακίνητος, με τα αίματα και τον διεσκορπισμένον μυελόν του τέκνου του επί του προσώπου, μέχρις ότου οι γερμανοί, αφού έφαγαν και διεσκέδασαν, απεχώρησαν".
Ο διασωθείς Βιαννίτης Χρηστάκης σε τόπο εκτελέσεων (αρχείο Κ. Κουτουλάκη)
Ο διασωθείς Βιαννίτης Χρηστάκης σε τόπο εκτελέσεων (αρχείο Κ. Κουτουλάκη)
«Την μεγαλυτέραν όμως καταστροφήν υπέστη κατά την περίοδον αυτήν η επαρχία της ΒΙΑΝΝΟΥ  και εις αίμα και εις καταστροφάς χωρίων. Επειδή η επικοινωνία των ανταρτών και των αγγλικών εν Κρήτη υπηρεσιών με την Αίγυπτον εγίνετο κυρίως εκ της νοτίου παραλίας της Κρήτης, οι Γερμανοί ενωρίς είχον κηρύξει όλην την κεντρικήν νοτίαν λωρίδα, από Αγίας Γαλήνης μέχρι Μύρτου, ως νεκράν ζώνην, απαγορεύσαντες εις τους κατοίκους να την πλησιάζουν εις βάθος 3 χιλιομέτρων. Κατ’αυτόν τον τρόπον οι κάτοικοι εστερήθησαν των ευφορωτέρων κτημάτων των. Εν τω μεταξύ εγκατεστάθησαν εις την επαρχίαν Βιάννου 3 γερμανικοί λόχοι, οιτινες ήρχισαν να βασανίζουν τους κατοικους διατρεφόμενοι εις βάρος των, διαρπάζοντας τα σκεύη των οικιών των και τα πολύτιμα αντικείμενά των, επιβάλλοντες εις αυτούς αγγαρείες κτλ. Η αντίδρασις ήτο φυσική· οι ανδρες κατέφυγον εις τα βουνά, με άμεσον επακόλουθον οι Γερμανοί να εντείνουν τας πιέσεις και τας διώξεις επι των χωρίων της Βιάννου.
Κατ’ Ιανουάριον του 1943 συνέλαβον ως ομήρους κόρας προυχόντων, 6 από τον Βαχόν, 9 από τον Αμιράν, 4 από το Κεφαλοβρύσι, 2 από τον Κρεββατάν, 10 από τον Αγ. Βασίλειον κτλ. και τας ενέκλεισαν επί μήνα εις τας φυλακάς της Αγιάς, διά να εξαναγκασθούν οι κάτοικοι να παραδώσουν τα όπλα των.
Επί της Δίκτης, έδρα κατά το θέρος του 1943 το ανταρτικόν σώμα του αρχηγού της Κεντρ. Κρήτης Εμμ. Μπαντουβά ούτος λαβών διαταγάς παρά των Αγγλων να προκαλέση επεισοδια εν Βιάννω, ώστε να απασχοληθή εκεί γερμανικός στρατός, εφόνευσεν εις το χ. Σύμη της Βιάννου δύο Γερμανούς στρατιώτας. Οι Γερμανοί έστειλαν τοτε έναν λόχον εις την Σύμην, οστις εμπεσών εις ενέδραν των ανταρτών εξωθι του χωρίου εις τας 12/9/43 διελύθη αποδεκατισθείς, φονευθέντων 30 και αιχμαλωτισθέντων 12 ανδρών. Συγχρόνως οι αντάρται απηλευθέρωσαν τους 12 ομήρους -μεταξύ των οποίων και ο εφημέριος του Κεφαλοβρυσίου Ματθ. Γιαλαδάκης- τους οποίους οι Γερμανοί είχον συλλάβει εκ των χ. Κεφαλοβρύσι και Πεύκος διά να τους εκτελέσουν επί του τόπου, όπου είχον φονευθή οι δύο Γερμανοί στρατιώται. Την επομένην η γερμανική διοίκησις απέστειλεν εξ Ηρακλείου και Ιεραπέτρας ισχυρά τμήματα στρατού, τα οποία εκύκλωσαν όλην την επάρχία Βιάννου.
Ότι την ήτταν του εχθρού εις την Σύμην θα την επλήρωναν, το εγνώριζον τα πέριξ χωρία, πόσον όμως θα ήτο το τίμημα, δεν ήτο δυνατόν να το φαντασθούν. Πάντως οι άνδρες όλοι απεμακρύνθησαν από των χωρίων αμέσως μετά την μάχην της Σύμης.
Οι Γερμανοί όμως εφήρμοσαν την συνηθισμένη πολιτικήν των. Ελθόντες την 13η Σεπτεμβρίου εις το χ. Αγ. Βασίλειος εφέρθησαν μετά μεγάλης ηπιότητος, βεβαιούντες τας γυναίκας ότι δεν θεωρούν τους χωρικούς υπευθύνους δι’όσα οι αντάρται κάμνουν, και ότι δεν έχουν να πάθουν τίποτε, αρκεί να τους φιλοξενήσουν, όπερ και εγένετο. Επίσης προεκήρυξαν ότι όσοι ευρεθούν εις τας οικίας των δεν πρόκειται να υποστούν καμμίαν τιμωρίαν, αν όμως απουσίαζον, θα ετιμωρούντο αι γυναίκες και τα τέκνα των, και αι οικίαι των θα εκαίοντο, ενώ οι ίδιοι θα εδιώκοντο ως αντάρται. Τα πέριξ χωρία ειδοποιηθέντα αμέσως ανεθάρρησαν και απεφάσισαν να περιποιηθούν και αυτά τους Γερμανούς ερχομένους. Πολλοί από τους άνδρας που είχον απομακρυνθή, επείσθησαν υπό των γυναικών των και επανήλθον.
Την επομένην, 14/9, εορτήν της Ανυψώσεως του Τιμίου Σταυρού, επέπρωτο να συντελεσθή μία από τας φοβερωτέρας καταστροφάς που είδεν η Κρήτη καθ’όλην την περίοδον της κατοχής· οι Γερμανοί εισέβαλον εις τα χωρία της Βιάννου, Αμιράς, Βαχός, Κεφαλοβρύσι, Κρεββατάς, Αγ. Βασίλειος, Πεύκος, Κατω Σύμη, Γδόχια, Μύρτος, Μουρνιές, Ρίζα, Μάλλες κτλ. φονεύοντες μεμονωμένως μεν όσους συνήντων καθ’οδον - ανδρας, γυναίκας και παιδιά- εντός δε των χωρίων συγκεντρούντες τους άνδρας όλους και εκτελούντες αυτούς ομαδικώς.

Καθώς οι Γερμανοί εισήρχοντο εις τον ΑΜΙΡΑΝ, οι κάτοικοι, κατά σύστασιν του δημάρχου, τους υπεδέχθησαν εις την είσοδον του χωρίου κρατούντες οίνον, ρακήν και εδέσματα. Εκείνοι, έχοντες κυκλώσει εν τω μεταξύ όλην την περιοχήν, συνέλαβον τους άνδρας όλους- περί τους 100- τους οποίους ανευ διαδικασίας εξετέλεσαν μέχρις ενός, ολίγον κατωτέρω της δημοσίας οδού. Η κατά τμήματα εκέλεσις αυτών διήρκεσεν από της 10ης πρωινής μέχρι της 4ης απογευματινής. Εν τω μεταξύ εφόνευον και όσους γέροντας και αναπήρους εύρισκον εντός των οικιών, μη δυναμένους να κινηθούν. Εξ αυτών αναφέρομεν τον παράλυτον 80ντούτην Δημ. Μαθιουδάκην, φονευθέντα επί της κλίνης του· τον επίσης υπέργηρον Εμμ. Γρισμπολάκην, εκ γενετής παράλυτον. Δια λόγχης εφονεύθη εντός της οικίας του και ο 20ετής Ματθαίος Συγκελλάκης. Εξ άλλου ικανοί εφονεύθησαν εντός των κτημάτων των ήκαι καθ’οδόν. Εκ των ομαδικώς εκτελεσθέντων διεσώθησαν 6, εξ ων 3 απέθανον μετ’ολίγας ημέρας εκ των τραυμάτων των.
Το χωρίον αριθμεί εν συνόλω 117 νεκρούς κατά την ημέραν εκείνην. Μόνον μια οικογένεια, Βερυκοκάκη ονόματι, πενθεί 17 μέλη της, η οικογένεια Ραπτάκη 12 συγγενείς εξ αίματος (αδελφούς, θείους και πρωτοξαδέλφους) και 10 γαμβρούς, ή οικογένεια Ηλιάκη 10 αδελφούς και εξαδέλφους. Εκ της οικογενείας Συγκελλάκη εφονεύθη ο πατήρ Νικόλαος και οι 4 υιοί του, Αριστομένης, Παύλος, Ιωάννης και Ματθαίος. Η Αικ. Μικρογιαννάκη έχασε τον σύζυγόν της Γεώργιον, τον πατέρα της Ν. Χαλκιαδάκην, τον αδελφόν της Γεώργιον, τον πενθερόν της Εμμανουήλ και τον ανδράδελφόν της Ιωάννην. Ο Ματθ. Χρηστάκης ή Σύλλας εξετελέσθη συγχρόνως μετά των δύο υιών του και των 4 γαμβρών του Μ. Βαρδιατζάκη, Ν. Κονδυλάκη, Μ. Σαμπροβαλάκη και Σ. Κουσουλάκη· εξ αυτών εσώθησαν προσποιηθέντες τον νεκρόν οι δύο υιοί και ο πρώτος εκ των γαμβρών, ανάπηρος τώρα. Επίσης εφονεύθησαν 3 άλλοι αδελφοί συγχρόνως, Ματθαίος, Γεώργιος και Μύρων Βασιλακάκης, και ο Γ. Αναστασάκης, μετά του υιού του και των 2 γαμβρών του.
Εκ των εκτελεστών άλλοι μεν απεχώρησαν εις τον Κρεββατάν και άλλοι έμειναν εις τον Αμιράν, εγκατασταθέντες δε εις μίαν αυλήν ολίγον απέχουσα από του τόπου της εκτελέσεως ήρχισαν να τρώγουν και να διασκεδάζουν περιπαίζοντες και τας ολοφυρομένας γυναίκας και μιμούμενοι τας κραυγάς της απελπισίας των «Παναγιά μου, Παναγιά μου!». Όταν αργότερα απεχώρησαν και αυτοί, αι γυναίκες ετόλμησαν να πλησιάσουν εις τον τόπον της εκτελέσεως. Τα πρόσωπα των νεκρών ήσαν παραμορφωμένα, διότι οι Γερμανοί εσκόπευον επί της κεφαλής των εκ του πλησίον και δι αυτό η αναγνώρισις εγένετο συχνά εκ των ενδυμάτων και μόνον. «Τα μυαλά του πατέρα μου και του αδελφού μου ήσαν χυμένα χάμω» μας είπε μια γυναίκα. Μια άλλη: «το γυιό μου γουλιά γουλιά τον έπαιρνα και τον έβανα στο σακκί, και πήγα και τον έθαψα». Και η ταφή των απέβη δυσχερεστάτη, διότι οι μεν ελάχιστοι υπολειφθέντες άνδρες του χωρίου εξηκολούθουν να παραμένουν εις τα όρη, το δε νεκροταφείον έκειτο εις απόστασιν 20΄ επί αναχώματος. Δι αυτό τινές εκ των εκτελεσθέντων παρέμειναν άταφοι και κατεσπαράχθησαν υπό των κυνών (ως ο Ν. Χριστάκης και ο Εμμ. Κονσολάκης). Ομοίαν τύχην έσχον και όσοι ετάφησαν επί τόπου, περί τους 40, επειδή η γη εκεί ήτο πολύ σκληρά και η ταφή των υπό των γυναικών έγινεν επιπόλαια. Επί μακρόν χρονικόν διάστημα αι γυναίκες μετέφερον χώμα εκ των πέριξ δια να συμπληρώσουν την ταφήν των οικείων των και την πρωίαν εύρισκον τήδε κακείσε διεσπαρασμένα τα μέλη αυτών από τους σκύλους, οι οποίοι κατά την νύκτα ανέσκαπτον τους προχείρους τάφους. Το αυτό συνέβη και εις τους εις τα πέριξ κτήματα τυφεκισθέντας, ως και εις τους εντός των οικιών των εκτελεσθέντας· ούτως ο Αριστ. Συγκελάκης, του οποίου η σύζυγος απουσίαζεν, ευρέθη σπαραγμένος υπό κυνών και χοίρων, ομοίως ο Ματθαίος Μαντουβάκης και Μαρκ. Ραπτάκης.
Το χωρίον δεν ελεηλατήθη κατά την ημέραν εκείνην, ούτε κατεστράφη ως τα άλλα, οι Γερμανοί όμως εφρόντισαν να επανορθώσουν εκ των υστέρων την παράλειψιν αυτήν·  κατ’ Ιούνιον 1944 τάγμα εκ 500 ανδρών εγκατεστάθη εις μικράν απόστασιν από του χωρίου καταληστεύσαν αυτό και όλα τα πέριξ. Ακόμη και το γάλα υπεχρέωνον τας χήρας να το στερούν από τα ορφανά των και να το δίδουν εις αυτούς.  Απεγύμνωσαν τας οικίας και από τα έπιπλά των (τραπέζια, καθίσματα κ.τ.λ.) εκδίδοντες αποδείξεις παραλαβής, και βεβαιούντες ότι θα τα επιστρέψουν. Φυσικά, φεύγοντες τα παρέλαβον μεθ’ εαυτών.
Η Επιτροπή δεν θα λησμονήση ποτέ το σπαρακτικόν θέαμα που αντίκρυσεν καθώς έφθανεν εις τον Αμιράν, δια να διαπιστώση τα ανωτέρω εκτεθέντα· επί του τόπου της εκτελέσεως ηύρε συγκεντρωμένας περί τας 300 γυναίκας μελανηφορούσας μετά των τέκνων των, θρηνούσας, κοπτομένας και μυρολογούσας.  Την επομένην πρωίαν επί του τόπου της εκτελέσεως ετελέσθη επιμνημόσυνος δέησις, την σπαρακτικότητα της οποίας αμυδρώς μόνον δύνανται να αποδώσουν αι ληφθείσαι φωτογραφίαι.
Την αυτήν ημέραν της 14/9/1943, δι άλλων αποσπασμάτων των, οι Γερμανοί προέβησαν και εις τα άλλα χωρία της επαρχίας Βιάννου εις την εκτέλεσιν όσων ανδρών ανεκάλυψαν εντός αυτών και εις τα πέριξ. Αν τα θύματα εις αυτά είναι ολιγώτερα από τα του Αμιρά, τούτο οφείλεται εν μέρει μεν εις το ότι τα χωρία αυτά ήσαν μικρότερα, εν μέρει δε εις το ότι οι κάτοικοι, ειδοποιηθέντες εν τω μεταξύ περί των εν Αμιρά συμβάντων, έσπευσαν να φύγουν εκ των χωρίων των.
Ούτως εις το χωρίον ΒΑΧΟΣ εξετέλεσαν όλους τους συλληφθέντας άνδρας, εκ των γεροντωτέρων, 23 εν όλω, εξ ων 3 επεζησαν· εις τους φονευθέντας συγκαταλέγεται ο πρόεδρος της κοινότητος Ηρ. Πνευματικάκης... Ούτος παρακληθείς προηγουμένως, υπό τινών κατοίκων δειλιασάντων, να υπογράψη έγγραφον αποδοκιμασίας των ανταρτών προς εξευμενισμόν των Γερμανών, ηρνήθη. «Εγώ την υπογραφή μου δεν την ατιμάζω» είπεν. Κατά την εκτέλεσιν, όπως μαρτυρούν οι τρεις διασωθέντες, επέδειξεν αξιοθαύμαστον θάρρος· ησπάσθη τους μελλοθανάτους, λέγων: «έτσι, παιδιά, αποχτιέται η λευτεριά.» Αι οικίαι του χωρίου ελεηλατήθησαν, αλλά δεν κατεστράφησαν.
ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΙ. Και εδώ οι κάτοικοι ματαίως είχον αποπειραθή να μαλάξουν την μανίαν των Γερμανών προϋπαντήσαντες αυτούς με τον πρόεδρον της κοινότητος επι κεφαλής, προσκομίζοντες ρακήν και εδέσματα. Οι Γερμανοί συνέλαβον όλους τους άνδρας τους ευρεθέντας εκεί και, αφού εξεδίωξαν τα γυναικόπαιδα, τους ετυφέκισαν παρά το σχολείον, 33 εν όλω, εξ ων επέζησαν 3. Επίσης εφόνευσαν δια ξιφολόγχης τον υπέργηρον Εμμ. Γ. Κοντάκην επί της κλίνης του. Ο ιερεύς και διδάσκαλος του χωρίου Μ. Γιαλαδάκης απώλεσε κατά την ημέραν εκείνην τον αδελφόν του, τον υιόν του, τον γαμβρόν του, και τον ανδράδελφόν του. Οι Γερμανοί, λεηλατήσαντες το χωρίον, απήλθον.

Εις τον ΚΡΕΒΒΑΤΑΝ εφόνευσαν 21. Εκ τούτων τους μεν ακμαίους ομαδικώς, τους δε γέροντες και ασθενείς εντός των οικιών των και δύο εις τα πέριξ του χωρίου. Μεταξύ των εκτελεσθέντων ήτο και ο ιερεύς του Βαχού Λεωνίδας Πνευματικάκης, ευρισκόμενος εις Κρεββατάν και λειτουργών εν των ναώ επί τη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Ο ιερεύς παρουσιάσθη ενώπιον των Γερμανών υψών τον Σταυρόν και εξορκίζων αυτούς να λυπηθούν τους κατοίκους. Εις απάντησιν οι Γερμανοί επυροβόλησαν εναντίον του, ενώ δε εκείνος πληγωμένος εσύρετο δια να καταφύγη εις τινα οικίαν ερριψαν εκ νέου εναντίον του και τον αποτελείωσαν. Μετά την εκτέλεσιν συνεκεντρώθησαν εις τον Κρεββατάν και τα εκτελεστικά αποσπάσματα Βαχού, Αμιρών και Κεφαλοβρύσου και υπό τους ήχους φωνογράφου ήρχισαν να διασκεδάζουν επί του δώματος του Γ. Ζωάκη και έπειτα μεθυσμένοι κατελθόντες εχόρευαν επί των πτωμάτων των εκτελεσθέντων φωνάζοντες “Χάιλ Χίτλερ” και “Ζήτω η Γερμανία” (ελληνιστί).
Ουδέ του ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ εφείσθησαν παρ’όλας τας κατά την προηγουμένην ημέραν δοθείσας υποσχέσεις· ούτω το απόγευμα της 14/9 εξετελέσθησαν 31 εν όλω άνδρες (εξ ων τους 24 ομαδικώς) μεταξύ άλλων τον 65ντούτη απόστρατον μοίραρχον Γ. Βασιλικάκην επί της κλίνης του δια πελέκεως και τον 17ετή Στυλ. Μπαρμπαγαδάκην με ξιφολόγχην· του Αποστ. Βαρδάκη, επιτεθέντος κατ’ αυτών καθ’ ην ώραν επρόκειτο να τον τυφεκίσουν, ήνοιξαν δια ξιφολόγχης το σώμα από λαιμού μέχρι κοιλίας. Ο Εμμ. Συμβουλάκης, συλληφθείς καθ’ ην στιγμήν εζήτει να διαφύγη κρατών την τριετήν θυγατέραν του εις τας αγκάλας, περιελήφθη εις την ομαδικήν εκτέλεσιν, υποχρεωθείς να κρατή το τέκνον του. Διαφυγών τας σφαίρας έπεσε κατά γης προσποιηθείς τον νεκρόν· επειδή όμως το νήπιον έκλαιε, ένας γερμανός στρατιώτης το επυροβόλησεν εκ του πλησίον και το εφόνευσεν. Ο δυστυχής πατήρ έμεινεν επί ώρας ακίνητος, με τα αίματα και τον διεσκορπισμένον μυελόν του τέκνου του επί του προσώπου, μέχρις ότου οι γερμανοί, αφού έφαγαν και διεσκέδασαν, απεχώρησαν. Εις τους εκτελεσθέντας ανήκει και ο εκ Κερκύρας καθηγητής Ευσταθ. Μάστορας.
Μεταξύ του γερμανικού εκτελεστικού αποσπάσματος ήτο και εις στρατιώτης ιδιαίτερον μίσος κατά του χωρίου τρέφων. Ούτος κατ’ Ιανουάριον του 1943, εν ώρα μέθης, ευρών εν Αγίω Βασιλείω μίαν γυναίκαν καθ’ οδόν, επεχείρησεν να την κακοποιήση· εκείνη κατέφυγε εις τινα οικίαν, εντός της οποίας ο Γερμανός εισελθών εφόνευσεν τον εκεί ευρισκόμενον και κατ’ εκείνην την ώραν τρώγοντα Σακ. Μονοκάνδυλον εκ Καλύμνου, επειδή δε η καταδιωκομένη γυναίκα είχε δραπετεύσει, εισελθών εις άλλην οικίαν, εξεδίωξεν τον ιδιοκτήτην και εβίασε την σύζυγόν του Δοξανίαν Βαρδάκη, τέλος εξελθών εις τας οδούς ήρχισε να πυροβολή. Οι κάτοικοι δεν ετόλμησαν να τον συλλάβουν, περιορισθέντες να τον καταγγείλουν εις τας προϊσταμένας του αρχάς. Ο στρατιώτης εδικάσθη εις την Βιάννον και κατεδικάσθη εις 5ετή φυλάκισιν μετά το πέρας του πολέμου (!) και εις στέρησιν της αναλογούσης εις αυτόν μερίδος σιγαρέττων επί 6 μήνας. Αυτός λοιπόν ο στρατιώτης ελθών τώρα ως μέλος του εκτελεστικού αποσπάσματος εφρόντισε να εκδικηθή όλους όσους τον είχον καταγγείλει, μ(εταξύ). α(λλων). τον πρόεδρον της κοινότητος Αγγ. Χατζάκην.
ΠΕΥΚΟΣ. Οι Γερμανοί οδεύοντες προς την Σύμην την 12/9 και διερχόμενοι εκ του χωρίου Πεύκος εδήωσαν αυτό και εφόνευσαν 5 άνδρας, την δε 14ην εξετέλεσαν εντός αυτού και εις τα πέριξ 14, έπειτα έθεσαν πυρ και το έκαυσαν, καταστρέψαντες και τας πέριξ αγροικίας. Μεταξύ των νεκρών συγκαταλέγονται ο πρόεδρος της κοινότητος Χαρ. Τσαγκαράκης, ο διδάσκαλος Αριστ. Μηλιαράκης, ανευρεθείς με αποκομμένην την κεφαλήν, και οι Γεωργ. Προεστάκης, Εμμ. Σωμαράκης και Νικ. Σωμαράκης φονευθέντες με ξιφολόγχην. Το χωρίον αριθμούν προ του πολέμου 563 κατοίκους, αριθμεί τώρα μόνον 485. Εκ των 78 εκλιπόντων, όσοι δεν ετυφεκίσθησαν, απέθανον εκ των κακουχιών.
ΚΑΤΩ ΣΥΜΗ. Την 14/9 εξετελέσθησαν 23, εξ ων μια γυναίκα, η Μαρία Ν. Πανακάκη, 85 ετών, καείσα εντός της οικίας της (και ο σύζυγος της ετυφεκίσθη)- Οι ανωτέρω εκτελεσθέντες συνελήφθησαν εις τα πέριξ, διότι το χωρίον ήτο έρημον, πλην της αναφερθείσης Πανακάκη και ενός 80ετους παραλύτου, του Στυλ. Εμμ. Μυλωνάκη, μη δυναμένου ν’ απομακρυνθή και εκτελεσθέντος εντός της οικίας του.
Κατά την αυτήν ημέραν εξετελέσθησαν υπό των Γερμανών περί τους 10 εκ των χ. Άνω Βιάννος, Συκολόγος και Καλάμι, ευρεθέντες καθ’ οδόν· εις αυτούς ανήκει και μία γυναίκα, η κωφάλαλος 65ντούτις Απραξία Αθουσάκη.
Τα ανατολικώτερον κείμενα χωρία της Βιάννου, τα εις τον νομόν Λασηθίου (επαρχ. Ιεραπέτρας) υπαγόμενα, επλήρωσαν την επομένην ημέραν (15/9). Ούτω οι Γερμανοί εφόνευσαν:
Εις τα ΓΔΟΧΙΑ 37 εν όλω. Το σύστημα υπήρξε το ίδιον· οι άνδρες οίτινες είχον προηγουμένως φύγει εκ του χωρίου επειδή οι Γερμανοί δεν προέβαινον εις καμμίαν βιαίαν πράξιν, επανήλθον, και τότε τους συνέλαβον και τους εξετέλεσαν μαζί με όσους ευρίσκοντο εντός του χωρίου. Δέκα επτά εξετελέσθησαν ομαδικώς δια πολυβόλου εις την θέσιν Καρτσανά, οι υπόλοιποι εντός του χωρίου και ανά τους αγρούς. Εις τους εκτελεσθέντας ανήκουν οι γέροντες Εμμ. Λενάκης (80 ετών), Νικ. Πηγιάκης (80 ετών), Γεώργ. Δασκαλάκης (75 ετών), Γ. Μεταξάκης (75 ετών)· επίσης ο ανάπηρος Εμμ. Επιτροπάκης μετά του 13ετούς υιού του Χαραλάμπους. Εξ άλλου έκαυσαν επί της κλίνης του, επιχύσαντες βενζίνην, τον ανάπηρον Γεώργ. Μπεκράκην, ετών 40, πατέρα 4 ανηλίκων τέκνων. Η Μαρία Αρχοντικάκη πενθεί τον σύζυγόν της Γεώργιον, τον πατέρα της Εμμ. Δημητριανάκην, τους δύο αδελφούς της Ιωάννην και Μιχαήλ και τον πενθερόν της Εμμ. Αρχοντικάκην.
Επειδή όλη η περιφέρεια εκηρύχθη νεκρά, απαγορευθείσης πάσης εν αυτή κυκλοφορίας, οι νεκροί παρέμειναν επί δύο μήνας άταφοι, καταφαγωθέντες υπό των κυνών.
Εις τον ΜΥΡΤΟΝ οι Γερμανοί εφόνευσαν 18 και άλλους 8 εις τα περίχωρα· μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται ο Εμμ. Δασκαλάκης, 82 ετών, και η Αικ. Κανάκη, 70 ετών, επίσης ο πρόεδρος της κοινότητος Μιχ. Ανδρεόπουλος, και ο αντιπρόεδρος Ιω. Φραντζικινάκης. Δια να μη θεωρηθούν οι κάτοικοι ότι ανήκουν εις τους αντάρτας, ο πρόεδρος της κοινότητος και ο ιερεύς είχον προηγουμένως παρουσιασθή εις τους Γερμανούς και  δηλώσει ότι όλοι οι άνδρες παραμένουν εντός του χωρίου· οι Γερμανοί προσεποιήθησαν ότι επείσθησαν και εζήτησαν από τον πρόεδρον να τους ετοιμάση φαγητόν· όταν όμως έφαγον κατέλαβον τας εξόδους του χωρίου και διέταξαν ν’ απομακρυνθούν εξ αυτού αι εξ Ιεραπέτρας οικογένειαι, αίτινες είχον καταφύγει εκεί λόγω καταστροφής των οικιών των. Επειδή οι κάτοικοι , φοβηθέντες από την διαταγήν αυτήν, ήρχισαν να διαρρέουν μετά των εξ Ιεραπέτρας, οι Γερμανοί επανέλαβον την δήλωσιν ότι δεν έχουν να πάθουν τίποτε αρκεί να μην απομακρυνθούν οι άνδρες. Μετ’ ολίγον προέβησαν εις την εκτέλεσιν.
Εκ των κατοίκων του χ. ΜΟΥΡΝΙΕΣ ετυφεκίσθησαν 17 άνδρες ομαδικώς μετά των κε των χ. ΡΙΖΑ και ΠΑΡΣΑΣ εις θέσιν Καλέ, όπου οι αντάρται είχον υψώσει την Ελληνικήν σημαίαν·  άλλοι 4 εκ του χ. Μουρνιές εφονεύθησαν εις τα πέριξ· επίσης εκάη εντός της οικίας της η Μαρ. Ι. Ανδρεοπούλη, 70 ετών. Μεταξύ των συλληφθέντων ήτο ο Χαρ. Παπαδοπούλης· δια να σωθή, έδωσεν ό,τι πολύτιμον έφερε μεθ’ εαυτού (δακτυλίους κλπ)· ο γερμανός στρατιώτης μόλις τα παρέλαβε, τον εφόνευσεν.
Το χ. ΜΑΛΕΣ αριθμεί 17 θύματα εν συνόλω, κατά την αυτήν ημέραν η ΡΙΖΑ 18, ο ΧΡΙΣΤΟΣ 7, οιΜΥΘΟΙ 4, μεταξύ άλλων τον 80ντούτη γέροντα Ν. Χριστάκην, τυφεκισθέντα επί του καθίσματος, όπου εκάθητο, μη δυνάμενος να σηκωθή, και ο ΠΑΡΣΑΣ 7.
Ως προς τας εκτελέσεις τας γενομένας συγχρόνως εις τα περίχωρα, εις τα αγροκτήματα κτλ της επαρχίας Βιάννου,α ναφέρομεν τα εξής χαρακτηριστικά:
Εις το φαράγγι του χ. Καλάμι συνέλαβον τρεις κρυπτομένους άνδρας, τον Κ. Κουντουράκην, τον Ν. Ζωάκην και τον Εμμ. Πυροβολάκην μετά του μικρού υιού του Γεωργίου· οι Γερμανοί εφόνευσαν τους άνδρας δια ξιφολόγχης, το δε παιδί ετραυματίσθη εκ ριφθείσης χειροβομβίδος, νοσηλεύεται δε ακόμη. Εις το αγρόκτημα του Αργουλίδα είχε καταφύγει ο εκ του χ. Κεφαλοβρύσι Βερβαλάκης μετά των 3 τέκνων του, Στυλιανού ετ. 12, Μαρίας ετ. 8, και Ευαγγελίας ετ. 6. Ο πατήρ βλέπων τους Γερμανούς να πλησιάζουν (14/9) απεμακρύνθη από το αγρόκτημα και εκρύβη εντός σχοίνου, οπόθεν ηδύνατο να παρακολουθήση τα συμβαίνοντα. Οι Γερμανοί εισελθόντες εις τον οικίσκον του κτήματος ευρόντες σακκίδια (βούργες) πολλά με τρόφιμα, ανήκοντα εις τους φεύγοντας κατοίκους, υποψιάσθησαν ότι ταύτα προορίζονται δια τους αντάρτας. Τότε συνέλαβον τα εγκαταλελειμμένα παιδιά και ήρχισαν να τα βασανίζουν, δια να προβούν εις αποκαλύψεις· τα ωδήγησαν έξω, εχαράκωσαν με την ξιφολόγχην τα μάγουλά των και τας κνήμας των, τα εκέντησαν εις τα πέλματα και επειδή εκείνα δεν είχον τι να μαρτυρήσουν, τους απέσπασαν τα δόντια με την ξιφολόγχην και τέλος τα έσφαξαν δι αυτής· έπειτα τα εξήπλωσαν επί του τοίχου του κτήματος με κρεμασμένας τας κεφαλάς.
Εις την θέσιν Λυγιά συνελήφθη την ίδιαν ημέραν (14/9) ομάς 8 ατόμων, μεταξύ των οποίων ο Χαρ. Παπαδημητρόπουλος· ούτος επέδειξεν εις τους Γερμανούς σημείωμα γερμανού στρατιώτου, αναφέροντος ότι ο Παπαδημητρόπουλος τον είχεν περιποιηθή τραυματισμένον κατά την προ διημέρου επισυμβάσαν μάχην της Σύμης. Οι Γερμανοί εξετέλεσαν τον Παπαδημητρόπουλον άνευ ετέρου μετά άλλων 7.  Εσώθησαν δύο τραυματισθέντες και προσποιηθέντες τον νεκρόν. Εις τους εις τα περίχωρα εκτελεσθέντας ανήκουν και η Μαρία, θυγάτηρ του ανωτέρω αναφερθέντος Χαρ. Παπαδημητροπούλου, η Αικατερίνη Αθαν. Παπαδημητροπούλου, σύζυγος του αδελφού του, δικηγόρου το επάγγελμα, εκτελεσθέντος και αυτού και διασωθέντος πληγωμένου, έγκυος 8 μηνών, και η Αικ. Π. Μηλιαράκη. Επίσης η Ελένη συζ. Γεωργ. Μαρή και ο 7ετής υιός της Μιχαήλ. Εις τα περίχωρα ανακαλυφθείσαι εφονεύθησαν ομαδικώς αι εκ Κάτω Σύμης γυναίκες Καλλ. Συγκελλάκη, η κόρη της Ζαχαρένια Ρηνάκη, η πενθερά της τελευταίας Μαρία Ρηνάκη, η Μαρία Γ. Μεταξάκη, το ενννεαετές της Ζαχ. Ρηνάκη, Γεώργιος, εις τας αγκάλας της μητρός του κρατούμενον, μαζί αι εκ του χ. Γδόχια καταγόμεναι 80ντούτιδες Χαρ. Γ. Ξανθάκη και Καλλιόπη Ν. Παπαδάκη.
Αυτή υπήρξεν η τραγωδία των χωρίων της Βιάννου ή μάλλον το πρώτο μέρος της. Διότι οι Γερμανοί δεν ηρκέσθησαν εις τον φόνον τόσων εκατοντάδων θυμάτων. Έπρεπε και τα χωρία να καταστραφούν εκ θεμελίων. Ούτω μετά 15 περίπου ημέρας εξεδόθη προκήρυξις ορίζουσα ολόκληρον την περιοχήν ως νεκράν ζώνην, πλην των χ. Βιάννου, Βαχού, Αμιρών και Αγίου Βασιλείου. Εδόθη ολιγοήμερος προθεσμία προς αναχώρησιν, η έλλειψις όμως μεταφορικών μέσων δεν επέτρεψεν εις τους κατοίκους να περισώσουν ει μη ελάχιστον μέρος της περιουσίας των. Αλλαχού ούτε αυτή η ευκαιρία δεν εδόθη, όπως πχ εις την Κάτω Σύμην, της οποίας οι κάτοικοι μετά την μάχην, γενομένην εις ελαχίστην απόστασιν από του χωρίου, είχον αποχωρήσει και κρυβή, η δε καταστροφή επηκολούθησεν την επομένην, 13/9/43.
Οι κάτοικοι της ανατολικής Βιάννου (χ. Μύρτος, Γδόχια κτλ) διετάχθησαν να συγκεντρωθούν εις την Ιεράπετραν, οι της δυτικής να φύγουν εκτός της επαρχίας. Κατόπιν τα χωριά αφού ελεηλατήθησαν, εκάησαν και ανετινάχθησαν δια δυναμίτιδος μετά των σχολείων και των εκκλησιών. Ούτω κατεστράφησαν ολοσχερώς τα εξής χωρία:
Συκολόγος 80 οικίαι
Κάτω Σύμη 245 οικίαι. Το χωρίον επυρπολήθη εις τας 13/9, κατεδαφίσθη δε εις τας 9/10 εκ θεμελίων. Εις τας 245 οικίας συμπεριλαμβάνονται και αι του συνοικισμού Λουτράκι, χειμερινής διαμονής των Συμιανών.
Πεύκος 80 οικίαι. Πυρπόλησις εις τας 14/9, κατεδάφισις εκ θεμελίων μετά ένα μήνα περίπου.
Κεφαλοβρύσι 80 οικίαι.
Κρεββατάς 70 οικίαι.
Γδόχια 100 οικίαι. Δεν απέμεινεν ούτε μία οικία ορθία.
Μουρνιές 110 οικίαι.
Μύρτος 110 οικίαι. Ουδεμία απέμεινεν ορθία.
Ρίζα 30 οικίαι. Εκάη εις μόνον συνοικισμός του χωρίου.
Καλάμι 40 οικίαι. Κατεστράφη το 1/3 του συνόλου,  διότι μεσολαβήσει του τότε Γεν. Διοικητού Κρήτης, εξεδόθη νέα διαταγή του γερμαν. Στρατηγείου αίρουσα την προηγουμένην.
Μερική ήτο και η καταστροφή του χ. Επάνω Σύμη.
Επίσης κατεστραμμένα ευρίσκονται σήμερον τα επίνεια της επαρχίας ΚΕΡΑΤΟΚΑΜΠΟΣ και ΑΡΒΗ. Οι γερμανοί ελεηλάτησαν  τα εκεί εναποθηκευμένα προϊόντα και κατέστρεψαν τας οικίας και τας ποθήκας.
Είναι εξόχως χαρακτηριστικόν ότι οι Γερμανοί εζήτησαν εκ των υστέρων να αποσκεπάσουν τα εν Βιάννω εγκλήματά των πιέσαντες τον εκεί προσελθόντα αρχιμανδρίτην Ευγ. Ψαλιδάκην, αντικαθιστώντα τον Μητροπολίτην Κρήτης εις τα καθήκοντά του, να υπογράψη έγγραφον δήλωσιν, ότι δεν  έγιναν παραβάσεις του διεθνούς δικαίου κατά τα γεγονότα της Βιάννου. Ο αρχιμανδρίτης όμως, μη πτοηθείς από τας απειλάς των,  έβγαλεν από το στήθος του τον σταυρόν, τον επέθεσεν επί της τραπέζης του γερμανού αξιωματικού και εφώναξεν· “τουφεκίστε με, αλλά ψεύτικη δήλωση δεν υπογράφω· γιατί είδα με τα μάτια μου γυναίκες ξεκοιλιασμένες”.»